عمل بلفاروپلاستی به‌عنوان یکی از روش‌های پرطرفدار زیبایی جهت بهبود فرم پلک‌ها، پس از انجام نیازمند مراقبت‌های خاصی است تا روند بهبودی سریع‌تر و بهتر طی شود. یکی از نگرانی‌های رایج بعد از این جراحی، ایجاد تورم در ناحیه اطراف چشم است که در اغلب موارد طبیعی به نظر میرسد؛ اما بسیاری از افراد به دنبال روش‌هایی هستند تا بتوانند این ورم را سریع‌تر کاهش دهند. در این مقاله قصد داریم به بررسی علت تورم، مدت ماندگاری آن و راهکارهای کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی بپردازیم.
علت تورم بعد از عمل بلفاروپلاستی چیست؟
تورم بعد از عمل بلفاروپلاستی واکنشی طبیعی به جراحی است که در اثر دستکاری بافت‌های حساس اطراف چشم ایجاد می‌شود. اما بسته به روش انجام جراحی، میزان دقت پزشک و واکنش بدن بیمار، شدت تورم می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال برخی از جراحان از تکنیک‌هایی نظیر بلفاروپلاستی با لیزر استفاده می‌کنند که در برخی موارد، شدت ورم را کاهش می‌دهد؛ اما همچنان تورم به‌عنوان بخشی از فرایند طبیعی ترمیم پوست باقی می‌ماند.
در طول جراحی برش‌هایی در ناحیه پلک ایجاد شده و پوست، چربی یا عضلات آن اصلاح می‌شوند. همین دستکاری می‌تواند باعث التهاب موقت، تجمع مایع میان‌بافتی و در نتیجه تورم شود. همچنین بسته‌شدن ناقص عروق لنفاوی در حین جراحی می‌تواند فرآیند تخلیه مایعات را مختل کرده و باعث افزایش ورم شود. بنابراین درک علت تورم، گامی مهم در انتخاب روش مناسب برای کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی است.
تورم پلک‌ها تا چه زمانی طبیعی است؟
اغلب بیماران بلافاصله پس از عمل با تورم خفیف تا متوسط در ناحیه پلک مواجه می‌شوند که ممکن است در روز دوم یا سوم پس از جراحی به اوج خود برسد. معمولاً تورم اولیه بین ۵ تا ۷ روز کاهش قابل‌توجه‌ای پیدا می‌کند. البته در برخی از موارد، به‌ویژه در افراد با پوست حساس‌تر یا کسانی که مراقبت‌های لازم را رعایت نمی‌کنند، ممکن است ورم تا دو یا سه هفته نیز باقی بماند. برای مثال در هفته اول استفاده از روش‌های ساده مانند کمپرس سرد و خواب با زاویه مناسب می‌تواند به کاهش قابل توجه ورم کمک کند.
لازم به ذکر است که در جراحی‌هایی که همزمان با لیفت شقیقه انجام می‌شوند، ممکن است شدت تورم کمی بیشتر باشد؛ چرا که در این حالت نواحی گسترده‌تری تحت عمل قرار می‌گیرند. با این حال با رعایت اصول مراقبتی و تغذیه مناسب، می‌توان به بهبود سریع‌تر کمک کرده و شدت ورم را کاهش داد.
روش‌های خانگی برای کاهش تورم پلک
برای افرادی که به‌دنبال کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی هستند، برخی راهکارهای ساده ولی مؤثر خانگی می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند. از این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین در روزهای ابتدایی پس از عمل
- خوابیدن به پشت (طاقباز) با زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه که به تخلیه مایعات اضافی کمک می‌کند و فشار را از روی ناحیه چشم برمی‌دارد.
- مصرف مواد غذایی ضدالتهاب مانند آناناس تازه که حاوی آنزیم بروملین است و می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
- استفاده از کمپرس سرد در ساعات ابتدایی پس از عمل که تأثیر قابل‌توجه‌ای در کاهش التهاب و ورم دارد.
کمپرس سرد؛ مؤثرترین راه برای کاهش ورم بعد از جراحی پلک
کمپرس سرد از جمله روش‌های اثبات‌شده‌ای است که در بسیاری از جراحی‌های زیبایی و درمانی جهت کاهش ورم توصیه می‌شود. در مورد بلفاروپلاستی نیز این روش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع اعمال سرمای کنترل‌شده در ناحیه پلک، باعث انقباض عروق خونی سطحی شده و از گسترش التهاب و تورم جلوگیری می‌کند.
نکته مهم در استفاده از کمپرس سرد، زمان‌بندی مناسب است. معمولاً توصیه می‌شود در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی، هر ۲ ساعت یک‌بار به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمپرس سرد استفاده شود. همچنین بهتر است یخ مستقیم با پوست تماس نداشته باشد و از پارچه‌ای نازک به‌عنوان واسط استفاده گردد. این روش ساده نه‌تنها به کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند درد و ناراحتی بعد از عمل را نیز تا حد زیادی کاهش دهد.
نقش تغذیه و آب‌رسانی در کاهش تورم چشم‌ها
توجه به تغذیه سالم، یکی از راه‌های غیرمستقیم ولی بسیار مهم در کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی محسوب می‌شود. در واقع تغذیه مناسب در دوران نقاهت پس از جراحی، به‌ویژه جراحی‌هایی مانند بلفاروپلاستی که با التهاب همراه‌اند، می‌تواند تأثیر قابل‌توجه‌ای بر روند ترمیم داشته باشد. بنابراین مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین C، ویتامین K و مواد ضدالتهاب طبیعی باید در رژیم غذایی بیمار گنجانده شوند.
از طرف دیگر مصرف کافی آب به بهبود جریان خون و تخلیه مواد زائد از بدن کمک می‌کند. زیرا کم‌آبی بدن می‌تواند باعث تشدید تورم و طولانی‌تر شدن دوران نقاهت شود. همچنین باید از مصرف غذاهای پرنمک، چرب و فرآوری‌شده پرهیز کرد؛ چرا که این مواد می‌توانند باعث احتباس آب و افزایش ورم شوند.
چه کارهایی باعث بدتر شدن تورم می‌شود؟
برخی عادات اشتباه می‌توانند روند کاهش تورم بعد از بلفاروپلاستی را مختل کرده یا حتی باعث تشدید آن شوند. یکی از شایع‌ترین این موارد، خوابیدن به شکم یا پهلو در روزهای اول پس از عمل است که باعث تجمع مایع در ناحیه صورت می‌شود. همچنین فعالیت‌های شدید ورزشی، خم شدن زیاد و حمل اجسام سنگین می‌توانند فشار خون را افزایش داده و به افزایش تورم منجر شوند.
مصرف دخانیات و الکل نیز با کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها، روند ترمیم را به تأخیر می‌اندازد. علاوه بر آن لمس کردن بیش‌ازحد یا مالیدن پلک‌ها نیز ممکن است باعث تحریک بافت و ایجاد التهاب بیشتر شود. شناخت و پرهیز از این عوامل، کمک شایانی به کاهش تورم خواهد کرد.
چه زمانی تورم غیرعادی است و باید به پزشک مراجعه کرد؟
در اکثر موارد تورم ناشی از بلفاروپلاستی بدون نیاز به مداخله پزشکی خاص، طی چند روز تا چند هفته بهبود پیدا می‌کند. با این حال در مواردی ممکن است ورم نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در واقع اگر تورم با درد شدید، تغییر رنگ پوست، ترشح چرک، یا تب همراه باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه شود.
همچنین در صورتی که ورم فقط در یک سمت صورت ایجاد شود یا بعد از فروکششدن اولیه دوباره شدت پیدا کند، لازم است بررسی‌های تخصصی صورت گیرد. تشخیص زودهنگام مشکل و درمان مناسب آن از بروز عوارض بعدی جلوگیری خواهد کرد. به همین دلیل توجه به علائم هشدار و مراجعه بهموقع به پزشک اهمیت بالایی دارد.
در پایان توصیه میکنیم برای جلوگیری از ایجاد تورم حتما از راهکارهای ارائه شده استفاده کرده و در صورت عدم کاهش ورم برای مشورت با پزشک متخصص اقدام کنید.
